Быйыл Кыргызстанда «Сапат» эл аралык билим берүү мекемесинин 13 бүтүрүүчүсү билим берүүнүн сапатын баалоо жана жакшыртуу системасынын негизги элементи болуп саналган жалпы республикалык тестирлөөнүн негизинде «алтын сертификатка» ээ болду деген кабар бүтүндөй элибизди кубандырды.
Бүтүрүүчүлөргө 13 «алтын сертификат» алуудагы билим берүү мекеменин ролу чоң. Билим берүүдө ийгиликтин негизги факторуна айланган бул мекеме окууга болгон өзгөчө мамилеси менен айырмаланат. Бул жөн гана мектеп эмес — бул келечектеги лидерлердин жана инноваторлордун инкубаторуна айланды. Бул мекеме окуучуларга туура мамиле жана колдоо менен ар бир окуучу алтын бийиктиктерге жете аларын далилдеди.
«Сапат» билим берүү мекемеси кантип ушундай ийгиликтерге жетишип жатат?
Окуу процессинин уюштуруучулары билим берүү стандарттарына жетишүүдө, анын ичинде «алтын сертификат» алуу процессинде негизги ролду ойношот. Алар окуу процесси натыйжалуу боло турган шарттарды түзөт. Окуу планын кылдаттык менен пландаштырышат жана түзүшөт, ал академиялык талаптарга да, окуучулардын жеке муктаждыктарына да жооп берет. Алар программанын ар бир аспектиси критикалык ой жүгүртүүнү, чыгармачылыкты жана практикалык көндүмдөрдү өнүктүрүүгө багытталганын камсыздайт. Уюштуруучулар предметти терең түшүнүү жана сынактарга ийгиликтүү даярдануу үчүн зарыл болгон сапаттуу окуу материалдарын жана ресурстарды тандоо жана камсыз кылуу үчүн жооптуу.
Алар мугалимдерди кесиптик өнүгүүгө умтулууда колдошот жана окуучуларга окуу жана өнүгүү үчүн жагымдуу шарттарды түзүп, окуудагы кыйынчылыктарды жеңүүгө жардам беришет.
Уюштуруучулар билим берүүнүн сапатын жогорулатуу үчүн зарыл болгон өзгөрүүлөрдү өркүндөтүү жана ишке ашыруу үчүн окуу процессин үзгүлтүксүз баалоо жана талдоо жүргүзүшөт. Алардын аракети менен мектеп экзамендерди ийгиликтүү тапшырууга гана эмес, «алтын сертификаттарды» алуу үчүн зарыл болгон жогорку деңгээлдеги шарттарды түзөт. Окуу процессинин уюштуруучулары ар бир окуучунун ийгилигине олуттуу салым кошуп, билим берүү тутумунун ажырагыс катышуучулары болуп саналат.
Мугалимдер мектептин жашоосунда борбордук ролду ойношот. Мугалимдердин кесиптик өнүгүүсү — инновациянын ачкычы. Алардын үзгүлтүксүз кесиптик өнүгүүсү жана аксиологиялык ыкманын негизинде окутуу аларга билимди гана өткөрүп бербестен, окуучуларга насаатчы жана шыктандыруучу катары жол көрсөтөт. Ийгиликтин пайдубалы — ар бир окуучуга жекече мамиле кылуу. Ар бир окуучу өзгөчө муктаждыктары жана таланты бар уникалдуу инсан катары каралат. Ар бир окуучу үчүн иштелип чыккан жекелештирилген окуу пландары аларга академиялык бийиктиктерге гана эмес, келечектеги карьера үчүн зарыл болгон жеке сапаттарды жана көндүмдөрдү өнүктүрүүгө мүмкүнчүлүк берет. «Алтын сертификат» бүтүрүүчүлөрдүн келечектеги чакырыктарга даярдыгын жана дүйнөдөгү өзгөрүүлөрдүн жарчысы болуу жөндөмүн чагылдырат.
Бул билим берүү мекемеси класстагы академиялык жетишкендиктер менен гана чектелбейт, туура мамиле жана колдоо менен ар бир окуучу алтын бийиктиктерге жете аларын далилдеди. Ал окуучуларды жергиликтүү коомчулукка оң таасирин тийгизген социалдык долбоорлорго жана демилгелерге активдүү тартат, окучулар ыктыярдуу программаларга, экологиялык компанияларга жана социалдык ишкердик долбоорлоруна катышышат — бул алардын социалдык жоопкерчилигин жана лидерлик сапаттарын өркүндөтөт.
Окутуунун алдыңкы технологияларын жана инновациялык методикаларын киргизүү — бул мектептин ийгилигинин дагы бир тиреги. Интерактивдүү доскалар, онлайн окуу платформаларын жана виртуалдык реалдуулукту колдонуу окуучуларга окуу тажрыйбасына сүңгүп, билимди эң натыйжалуу жол менен алууга мүмкүндүк берет.
Мектеп университеттер, илимий институттар жана ишканалар менен активдүү кызматташат. Бул окуучуларга ар кандай тармактардагы алдыңкы эксперттер өткөргөн илимий долбоорлорго, стажировкаларга жана семинарларга катышууга мүмкүнчүлүк берет.
«Алтын сертификаты» бар бүтүрүүчүлөр абройлуу университеттерге тапшыруу жана ар кандай тармактарда негизги орундарды ээлөө менен жогорку көрсөткүчтөрдү көрсөтүүнү улантууда. Алардын ийгилиги мектептин билим берүү моделинин эффективдүүлүгүн тастыктайт.
Мугалимдер окуучулардын «алтын сертификаттарга» жетишүүсүнүн негизи болуп саналат. Алардын эмгеги, берилгендиги жана окуучулар менен бирге ыңгайлашуу жана өнүгүү жөндөмү ар бир окуучунун ийгилигине негиз түзөт.
Мугалимдер билим берүү процессинде баа жеткис ролду ойношот жана алардын окуучулардын ийгилигине кошкон салымын жогору баалоого болот. «Алтын сертификат» алуу контекстинде мугалимдердин ролу ого бетер маанилүү, анткени алар окуучуларды окутуунун ар бир этабында жетектейт жана колдойт. Мугалимдер окуучулары үчүн мотивация булагы катары кызмат кылышат. Мугалимдер билимди гана жеткирбестен, окуучуларга билимдин баалуулугун көрүүгө жана жогорку жетишкендиктерге умтулууга жардам берет. Дал ушул мотивация аркылуу көптөгөн окуучулар «алтын сертификат» алуу үчүн керектүү деңгээлге жетишет.
Мугалимдер ар бир окуучунун уникалдуу жөндөмүн жана муктаждыктарын эске алуу менен жекече окуу программаларын жана ыкмаларын иштеп чыгышат. Окуучуларга күчтүү жактарын өрчүтүүгө жана алсыз жактары менен иштөөгө мүмкүндүк бергендиги — алардын ийгилигинин ачкычы. Мугалимдердин үзгүлтүксүз кесиптик өнүгүүсү алардын акыркы билим берүү тенденцияларынан жана методологияларынан кабардар болушун камсыздайт.
«Алтын сертификатка» ээ болуу ар бир окуучу үчүн маанилүү жетишкендик болуп саналат. Бул процесс мугалимдердин жана окуу процессин уюштуруучулардын колдоосун гана эмес, окуучулардын өздөрүнүн активдүү катышуусун жана жоопкерчилигин да талап кылат.
Бүгүн ата-энелер, окуучулар шыктанып, кантип ушундай ийгиликтерге жетсек болот деп жатышат. Андыктан төмөнкү нерселерди сунуштайбыз:
1. Өз алдынчалуулук жана демилгелүүлүк. Окуучулар өз алдынча жана демилгелүү болушу керек. Алар тапшырмаларды өз убагында аткаруу, окуу сессияларына активдүү катышуу жана өзүн-өзү өркүндөтүүнү улантуу үчүн жооптуу.
2. Максат жана мотивация. Окуучулар билим берүү жана кесиптик максаттарын так билиши керек. Бул максаттарга жетүү мотивациясы алардын окуу прогрессинде жана акырында «алтын сертификатка» ээ болушунда негизги ролду ойнойт.
3. Убакытты пландаштыруу жана уюштуруу. Убакытты натыйжалуу башкаруу жана окуу процессин жакшы уюштуруу окуучулар үчүн маанилүү көндүмдөр болуп саналат. Алар экзамендерге толук даярданууну камсыз кылуу үчүн убактысын ар кандай предметтерге жана иш-чараларга бөлүштүрө алышы керек.
4. Өзүн-өзү баалоо жана сындоо. Окуучулар өз жетишкендиктерин үзгүлтүксүз баалап, жакшыртуу багыттарын аныктап турушу керек. Өзүн-өзү сындоо ыкмасы аларга окуу стратегияларын тууралоого жана окутуунун натыйжалуулугун жогорулатууга мүмкүндүк берет.
5. Шакирттер «алтын сертификат» алуу процессинин каармандары болуп саналат. Алардын тырышчаактыгы, өжөрлүгү жана окууга болгон жоопкерчиликтүү мамилеси алардын ийгилигинин өзөгүн түзүп, жогорку академиялык стандарттарга жетүүгө мүмкүндүк берет.
6. Сергек жашоо образын сактоо. Дени сак уйку, тамактануу жана физикалык активдүүлүк — акыл-эс ишин жана концентрацияны жакшыртат.
7. Ката кетирүүдөн коркпоо — каталар окуу процессинин бир бөлүгү. Ар бир катадан сабак алып, аны жакшыртуу үчүн колдонсо болот.
«Алтын сертификатка» ээ болгон «алтын балдар» келечекте дагы бийиктиктерди багындырып, мамлекетти башкара турган адистер болуп калыптанышына ишенебиз.